Regularna aktywność fizyczna ma szeroki zakres korzyści zdrowotnych. Obejmują one zmniejszone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2, różnych schorzeń psychicznych i demencji.
Utrzymywanie aktywności fizycznej pomaga utrzymać elastyczność mózgu i poprawić pamięć. Minimalizuje również spadek, który może wystąpić w rozwoju komórek nerwowych i łączności z wiekiem.
Poprzednie badania na mysim modelu choroby Alzheimera wykazały, że ćwiczenia mogą nawet odwrócić niektóre z upośledzeń poznawczych, które charakteryzują tę formę demencji.
Ci sami naukowcy odkryli teraz, że ćwiczenia mogą opóźnić postęp choroby Alzheimera poprzez zmianę sposobu, w jaki mózg przechowuje żelazo.
Czynniki ryzyka związane ze stylem życia
Choroba Alzheimera, najczęstsza forma demencji, powoduje degenerację części mózgu, które odgrywają rolę w myśleniu, pamięci i języku.
W 2020 r. w Stanach Zjednoczonych z chorobą Alzheimera żyło nawet 5,8 mln osób.
Większość przypadków jest związana z chorobą związaną z wiekiem i genetycznymi czynnikami ryzyka, ale czynniki stylu życia – takie jak brak aktywności fizycznej i mało odżywcza dieta – odgrywają ważną rolę.
Dokładnie w jaki sposób aktywność fizyczna chroni mózg przed skutkami Alzheimera pozostała niejasna, jednak.
Jedną ze wskazówek jest to, że zarówno normalny proces starzenia się, jak i choroba Alzheimera są związane ze zmianami w sposobie, w jaki mózg radzi sobie z żelazem.
Badania powiązały nagromadzenie żelaza w mózgu i zmiany w metabolizmie żelaza z tworzeniem blaszek toksycznego białka zwanego beta-amyloidem, które charakteryzują chorobę.
Regularne ćwiczenia mogą poprawić metabolizm żelaza i zapobiec gromadzeniu się tego minerału w mózgu, ale mechanizmy stojące za tym efektem są niepewne.
Nowe badanie pomaga rozwiązać tę zagadkę.
W nowym badaniu naukowcy porównali myszy genetycznie predysponowane do rozwoju choroby Alzheimera ze zwykłymi, czyli „dzikimi” myszami.
Połowa myszy miała swobodny dostęp do koła do ćwiczeń w swoich klatkach, podczas gdy pozostałe zwierzęta prowadziły bardziej siedzący tryb życia.
Po 6 miesiącach naukowcy zmierzyli poziom żelaza i białek niezbędnych do jego regulacji w mózgach i mięśniach myszy.
Odkryli, że bieganie zmieniło metabolizm i transport żelaza w mózgu oraz zwiększyło zawartość żelaza w mięśniach.
Ćwiczenie zmniejszyło poziom białek ferrytyny i hepcydyny, które promują magazynowanie żelaza w korze mózgu.
Zmniejszyło również ilość beta-amyloidu w mózgach myszy, które były predysponowane do rozwoju Alzheimera.
Jednocześnie stężenia cząsteczki sygnalizacyjnej interleukiny-6 (IL-6), która promuje stan zapalny, były niższe w korze mózgowej i osoczu krwi zwierząt, które ćwiczyły.
U ludzi wiadomo, że regularne ćwiczenia tłumią ilość IL-6 krążącej we krwi, podczas gdy brak aktywności zwiększa te poziomy.
IL-6, która może przekroczyć barierę krew-mózg, promuje magazynowanie żelaza poprzez jego wpływ na hepcidin podczas zapalenia.
Wstępne wnioski.
Badacze spekulują zatem, że poprzez tłumienie IL-6, regularne ćwiczenia pomagają osłonić mózg przed zaburzeniami homeostazy żelaza, które są cechą zarówno starzenia się, jak i Alzheimera.