Kiedy jesteś jedyną osobą, która śmieje się w poważnej sytuacji, mimo że nikt inny się nie uśmiecha?
Osoby z zaburzeniem osobowości BPD są znane z trudności w regulowaniu emocji, do tego stopnia, że deficyt ten jest uważany za kluczowy objaw wykorzystywany w diagnozie. Jednak, jak pokazuje przykład z Pani krewnym, właściwe funkcjonowanie emocjonalne obejmuje nie tylko regulację wewnętrznego stanu nastroju, ale także kontrolę sposobu, w jaki okazuje się go innym ludziom. Wybitne teorie emocji mówią o „regułach okazywania”, które są oczekiwaniami danego społeczeństwa co do tego, co jest uważane za OK, aby ujawnić swoją twarz. Czy dysregulacja emocjonalna w BPD może przekładać się na te zewnętrzne oznaki stanów wewnętrznych?
Według nowo opublikowanego badania, proces manifestacji emocji staje się przełożony na jakość znaną jako „szacowanie przejrzystości”. Zdefiniowana jako „zdolność do oszacowania stopnia, w jakim własne stany psychiczne są obserwowalne dla innych”, szacowanie przejrzystości obejmuje podwójne mechanizmy świadomości własnego stanu emocjonalnego i zdolności do wyobrażenia sobie, jak dobrze inni ludzie mogą odczytać te emocje.
Osoby z BPD nie tylko mają trudności z regulacją swoich emocji, ale nie potrafią ich również jednoznacznie etykietować. W efekcie nie łączą tego, co faktycznie czują, z sygnałami, jakie ich twarze wysyłają do innych. Trzeba wiedzieć, co się czuje, aby móc to pokazać, kiedy się chce, lub ukryć, kiedy się nie chce (np. śmiejąc się z opowieści krewnego).
Badanie szacowania przezroczystości u osób z zaburzeniem osobowości typu BPD
Aby sprawdzić tę zdolność szacowania przezroczystości u osób z BPD, belgijscy badacze przeprowadzili eksperyment, w którym obserwowali osoby wykazujące objawy BPD versus te, które ich nie wykazywały, podczas oglądania wywołujących emocje filmów wideo. Filmy te miały wywoływać emocje poprzez przedstawianie tematów interpersonalnych, które są znane jako wyzwanie dla osób z BPD. Badacze mogli następnie porównać emocje widoczne na twarzach uczestników z ocenami samych uczestników dotyczącymi tego, jak silnie odczuwali emocje i czy te emocje były widoczne dla zespołu badawczego.
62 uczestników badania (90 procent kobiet) było studentami studiów licencjackich w wieku od 17 do 20 lat, którzy wypełnili standardowy instrument przesiewowy BPD. Osoby, które uzyskały wynik powyżej wartości granicznej, zostały zaliczone do grupy o wysokim BPD, a te poniżej – do grupy o niskim BPD. Poza instrumentem przesiewowym, zespół badawczy poprosił uczestników o wypełnienie miar dotyczących ich odczuć związanych z doświadczeniami w bliskich związkach i wcześniejszą ekspozycją na traumę z dzieciństwa. Oceniali również swoją zdolność do angażowania się w refleksję na temat swoich stanów wewnętrznych za pomocą pytań takich jak: „Nie zawsze wiem, dlaczego robię to, co robię”.
Przechodząc do wyników, zgodnie z przewidywaniami autorów, osoby z wysokim wynikiem BPD różniły się istotnie od osób z niskim wynikiem BPD w zadaniu szacowania przejrzystości. Grupa z niskim BPD wykazywała tendencję zauważoną również w badaniach populacji ogólnej do nieznacznego przeceniania swojej przejrzystości. Wygląda na to, że większość ludzi uważa, że ich pokerowe twarze nie są aż tak dobre.
Grupa high-BPD wykazywała z kolei tendencję zarówno do przeceniania, jak i niedoceniania swojej ekspresji emocjonalnej. W tej grupie osoby, które uważały, że ich przejrzystość emocjonalna jest niska, nie miały mniej intensywnych emocji na twarzy podczas zadania. Na drugim końcu skali osoby, które uważały, że ich przejrzystość emocjonalna jest wysoka, nie były bardziej skłonne do okazywania silnych emocji. Jak podsumowali autorzy, „pokazuje to, że osoby o wysokim poziomie cech BPD są mniej zdolne do… wyobrażania sobie własnej mimiki z perspektywy innej osoby.”
Okazało się również, że zespół badawczy był w stanie dotrzeć do wysoce istotnych emocji za pomocą wyboru klipów wideo. Najsilniejszym korelatem przeceniania i niedoceniania ekspresji twarzy był, zgodnie z teorią, lęk przed przywiązaniem. Jak wyjaśniają belgijscy autorzy, związek ten można tłumaczyć brakiem „lustrzanego odbicia”, którego osoby o wysokich cechach BPD doświadczają we wczesnym dzieciństwie z niekonsekwentnymi i niedostępnymi postaciami rodziców.
Co wyniki badań oznaczają dla osób z zaburzeniem osobowości typu borderline
Jeśli znasz kogoś, kto albo ma diagnozę BPD lub kto wykazuje niektóre z charakterystycznych objawów braku regulacji emocjonalnej, trudności z granicami i słabe poczucie siebie, wyniki badań KU Leuven dostarczają ci pewnych narzędzi, które możesz wykorzystać, aby pomóc w zarządzaniu swoim związkiem. Mogą wierzyć, że pokazują Ci, że są źli, kiedy ich twarz sugeruje, że wszystko jest w porządku. I odwrotnie, mogą się również martwić, że inni odczytują z ich twarzy skrajny niepokój, kiedy, ponownie, wcale tego nie widać.
Gorsze niż samo wyobrażanie sobie, że inni mogą odczytać ich wskazówki dotyczące twarzy, autorzy wskazują, że osoby z BPD mogą angażować się w interakcje, w których inni naśladują ich ekspresję, co jest dość naturalną tendencją w interakcjach społecznych. Następnie, widząc wyraz „odzwierciedlony” na twarzy drugiej osoby, stają się jeszcze bardziej zdezorientowane i myślą, że emocje drugiej osoby są ich własnymi. Ten proces „identyfikacji projekcyjnej” jest znanym problemem u osób z BPD i stanowi część większego obrazu błędnego odczytywania własnych stanów wewnętrznych.
Odkrycia mają również implikacje dla ludzi, którzy mogą zboczyć nieco z idealnej ścieżki bycia w kontakcie ze sposobem, w jaki ich twarze odzwierciedlają ich uczucia. Może inni ludzie nie są tak naprawdę tak urażeni, jak myślisz, że mogą być, kiedy okazujesz niewłaściwe emocje. Z drugiej strony, być może inni ludzie nie są też czytnikami myśli, a pomocna jest dla ciebie możliwość oceny sygnałów, jakie twoja twarz daje innym. Trochę praktyki z przyjacielem lub wideo selfie może pomóc ci wrócić na kurs.
Podsumowując, dla osób o wysokim poziomie cech BPD, to nowe odkrycie może dostarczyć pomocnych wskazówek dla poprawy ich zdolności do uzyskania wglądu nie tylko w swoje uczucia, ale także w sposób, w jaki te uczucia pokazują. Lepsze dopasowanie tego, co dzieje się wewnątrz i tego, co jest wyświetlane na zewnątrz, może być kluczem do bardziej satysfakcjonujących i długotrwałych związków.